Türk kahvaltı kültürünün vazgeçilmezlerinden biri olan peynir, binlerce yıldır birbirinden lezzetli çeşitleriyle sofraları süslemeye devam ediyor. Yüzlerce çeşit peynirin bulunduğu Türk mutfağında, en lezzetli peynir çeşidinin hangisi olduğu büyük bir tartışma konusu. Gastronomi uzmanları bu konuda farklı görüşler ortaya koysa da lezzet konusunda yarışan ilk 10 peynir için benzer görüşler var.
Sağlıklı bir yaşamın temel kaynaklarından biri olarak kabul edilen sütün mucizevi lezzetlere dönüşmüş hali olan peynir, Anadolu’nun her yöresinde birbirinden farklı yöntemlerle yapılıyor. Ancak bazı peynir türleri, yoğun lezzetleri ve içerdikleri besin değerlerinin yüksekliğiyle ön plana çıkıyor. Kişi başına peynir tüketiminin yıllık 20 kilo civarında olduğu Türkiye’de, en çok tercih edilen ve sevilen peynir çeşitleri şöyle:
EZİNE PEYNİRİ
Çanakkale’nin Ezine bölgesinde üretilen bu peynir, son yıllarda tüm Türkiye’de en çok aranan lezzetlerden biri oldu. Kahvaltı sofralarının beyaz sultanı olarak nitelenen Ezine peynirinin özellikle birkaç yıl bekletilmiş olanı tercih ediliyor. Geleneksel şirden mayası ile mayalanan bu peynirin sadece koyun sütüyle yapılabileceği belirtiliyor. Ezine peyniri sert yapısı, yoğunluğu ve şirdenden gelen aromasıyla özgün bir lezzet barındırıyor.
ÇORUM KARGI TULUMU
Birçok bölgede farklı yöntemlerle yapılan tulum peynirlerinin öne çıkan türlerinden biri Çorum kargısı. İzmir, Bergama, Erzincan, Karaman gibi tulum çeşitleriyle yarışan Çorum kargısı, tereyağı kıvamında olması ve keskin lezzetiyle büyük ilgi görüyor. Bu peynirin hakikisi keçi sütü ile yapılıyor. Sütler önce bez torbalarda suyundan arındırılıyor. Yaklaşık 4 ay süren bu işlemin ardından küçük tulumlara dolduruluyor ve olgunlaşmaya bırakılıyor. Yaz boyunca dinlendirilen peynirler sonbaharda tüketime hazır hale geliyor.
KARS GRAVYERİ
Bazı gastronomi uzmanlarınca dünyanın en lezzetli peynirleri arasında sayılan Kars gravyeri, yüksek yaylalarda otlanan zavot ineklerinin yoğun yağ içeren sütlerinden yapılıyor. Kars gravyeri tat olarak İsviçre emmantel peynirini andırırken, şekil olarak Fransız gruyereine benzetiliyor. Orijinal Kars gravyeri yapay mayalarla değil buzağı şirdeninden elde edilen hayvan mayası ile mayalanıyor.
TRAKYA KAŞARI
Trakya Bölgesi genelinde üretilen bu peynir çeşidi sert dokusu, yoğun aroması ve özgün kokusuyla dikkat çekiyor. İnek, koyun ve keçi sütlerinin karıştırılarak mayalanmasıyla üretilen Trakya kaşarı, en az 6 ay boyunca dinlendiriliyor. Kabuğunun küflenmesi tüketime hazır olduğu anlamına geliyor.
VAN OTLU PEYNİRİ
Türkiye’nin en özgün peynir çeşitlerinden biri olan Van otlu peyniri, ilkbaharda bolca ot tüketen koyunların sütünden yapılıyor. Süt ve yoğurdun birlikte kaynatılmasıyla üretilen peynirin içine çeşitli baharatların yanı sıra sirmo, suh, mendi, yabani nane ve yabanı kekik gibi otlar konuyor. Bir hafta bekletildikten sonra toprağın altına gömülen ve en az 3 oy boyunca dinlendirilen bu peynir, özellikle Doğu Anadolu Bölgesinde sıkça tüketilen bir peynir çeşidi olarak biliniyor.
MİHALİÇ PEYNİRİ
Bursa ve Balıkesir hattında, daha çok kıvırcık koyun sütlerinden yapılan bu peynir; yuvarlak gözenekleri olan, yağlı, tuzlu ve besleyici bir peynir türü. Ancak koyun sütündeki yoğun aroma nedeniyle bazı tüketiciler tarafından tercih edilmemesi, bu peynirin son yıllarda inek ve keçi sütü karıştırılarak yapılmasına neden oldu.
KONYA KÜFLÜ PEYNİRİ
Konya küflü peyniri, Anadolu’nun en sıra dışı lezzetlerinden biri olarak kabul ediliyor. Uzun süre bekletilen ve sağlığa zararlı olmayan yeşil renkli bir küf halini alan bu peynir çeşidi, özellikle yörede yoğun şekilde tüketiliyor. Konyalılar küflü peyniri gök peynir, göğermiş peynir ya da yeşil peynir olarak adlandırıyor. Özellikle Akkaraman koyu sütünden üretilen bu peynir doğal mağaralarda olgunlaştırılıyor. Bu peynir çeşidi “etli ekmeği” ile meşhur Konya’da pide içi olarak da kullanılıyor.
KARAMAN DİVLE TULUMU
Geniş topraklarında birbirinden lezzetli peynirler üretilen İç Anadolu’nun eşsiz lezzetlerinden biri de Divle tulumu. Kremsi haliyle ağızda yavaş yavaş dağılan bu lezzetin en önemli püf noktası, peynirin Karaman’daki Divle Mağarası’nda uzun süre olgunlaşması. Yaklaşık 5 derecede ve yüzde 85 nem oranında bekletilen peynirler, devasa bir soğuk hava deposunu andıran bu mağarada muhteşem bir lezzete dönüşüyor. Bazı lezzet ustaları, bu peynirin doğru şekilde tanıtılması durumunda kısa süre içinde dünyanın her yerinden Divle Mağarası’nı gastronomi turları yapılacağına inanıyor.
ŞAVAK TULUM PEYNİRİ
Erzincan’da göçebe olarak yaşayan Şavak boyu tarafından daha çok koyun sütüyle yapılan bu peynir türü, geleneksel olarak koyunun işkembesinde bulunan şirden ile mayalanıyor. Kendine has yağlı dokusu ve mağaralarda 3 aylık bir olgunlaşma süresiyle tanınan bu peynir türü, Erzincan tulumu olarak da adlandırılıyor. Diğer birçok peynir türü gibi artık hayvan tulumlarında değil plastik bidonlarda veya tenekelerde bekletiliyor.
BERGAMA TULUMU
Yunt Dağı ve Madra Dağı arasında bulunan Kozak Yaylası’nın muhteşem doğasında beslenen hayvanların sütüyle yapılan bu özel peynir, uzun yıllar geleneksel hayvan tulumunda dinlendirilirken sonra yeniyordu ancak gelişen teknoloji nedeniyle artık tenekelere konuyor. Açık sarı rengi ve gözenekleriyle diğer peynirlerden ayrılan Bergama tulumu, sert ve yoğun yapısının yanı sıra muhteşem aromasıyla damaklarda harika tatlar bırakıyor.
02:00
News
